Skip to content

De waarde van de gefinancierde rechtsbijstand in de praktijk

Dit is een andere blog dan de gebruikelijke blogs die wij publiceren. De afgelopen jaren waren de vergoedingen voor de rechtsbijstand gedaald en stonden ze niet meer in verhouden tot het werk wat geleverd moest worden. Steeds meer advocaten stopten er dan ook mee. Afgelopen jaar en in het regeerakkoord is aangekondigd dat het kabinet de plannen van de Commissie Van de Meer gaat uitvoeren. Er zijn nog wat vraagtekens hoe dit in de praktijk gaat gebeuren, maar in de kern zijn wij blij met deze plannen.

Het punt van de gefinancierde rechtsbijstand is dat het voor veel burgers een ver-van-mijn-bed-show is. De meeste mensen komen nauwelijks met rechtspraak in aanraking. Als het echter gebeurt, kan het een behoorlijk impact maken. Het gaat in deze zaken immers vaak om mensen die hun baan kwijtraken, mensen die hun dak boven het hoofd verliezen, mensen wiens kinderen uit huis worden geplaatst, mensen die hun uitkering moeten terugbetalen over jaren of mensen die in de gevangenis kunnen belanden. Juist voor die zaken is het stelsel van de gefinancierde rechtsbijstand bedoeld. Ongeveer 40% van de Nederlandse bevolking valt binnen de inkomens en vermogensgrenzen om gebruik te mogen maken van gefinancierde rechtsbijstand.

Het belang van adequate rechtsbijstand valt echter niet te onderschatten. Het gaat om mensen die uit het niets geconfronteerd worden met de overheid, zorgverzekeraars of bedrijven die ervaring hebben in de zittingszaal. Zonder adequate rechtsbijstand sta je als burger dan 10-0 achter. Als je je niet kan beroepen op de regels die gemaakt zijn om jou als burger te beschermen, hebben die regels geen waarde.

Om dit te illustreren treft u hieronder enkele zaken die ons kantoor afgelopen jaar gedaan heeft op basis van gefinancierde rechtsbijstand. Al deze zaken zijn gepubliceerd op rechtspraak.nl en er zullen geen nadere feiten genoemd worden dan die men kan vinden in de uitspraak zelf. In al deze uitspraken wordt duidelijk wat de waarde is van adequate rechtsbijstand. Het zijn ook allemaal zaken die niet per se in de dagbladen hebben gestaan, maar die wel van enorm belang waren voor onze cliënten.

Bezwaar gegrond tegen sluiting woning op grond van de Opiumwet

In deze zaak wilde de burgemeester van een gemeente een woning sluiten voor de duur van drie maanden omdat in de woning een hoeveelheid drugs, contant geld en wapens was aangetroffen volgens de burgemeester.

Het betrof echter een woning met minderjarige kinderen en er waren geen overlast meldingen geweest van drugsgebruikers in de buurt (noch enig andere overlast). De voorzieningenrechter oordeelde dan ook dat de sluiting noch evenredig noch noodzakelijk was en bepaalde dat de burgemeester de woning niet mocht sluiten hangende de bodemprocedure.

Aangezichtoperaties bij transpersonen

In deze zaak ging het over een transvrouw die tegen het volgende probleem aanliep. Haar behandelend arts (vanuit bijvoorbeeld het genderteam van het VUmc) stelt na zeer uitgebreid onderzoek vast welke operaties en behandelingen noodzakelijk zijn bij het doel van de transitie. Echter, wanneer deze arts de door hem noodzakelijke geachte operaties en behandelingen aanmeldt bij de verzekeraar van de transvrouw in kwestie, stelt de verzekeraar dat niet alle opgevraagde operaties en/of behandelingen voor vergoeding in aanmerking komen. In dit specifieke geval ging het om een aangezichtsoperatie ter feminisatie van haar gelaat omdat cliënte regelmatig slachtoffer van discriminatie en verbaal geweld is, waardoor klachten van angst en depressiviteit ontstaan en zij ernstig beperkt wordt in haar dagelijks functioneren. Dit wordt het passabiliteitsprobleem genoemd.

De verzekeraar van cliënte weigerde echter een aantal van deze door de arts noodzakelijk geachte operaties uit voeren. De rechter volgde echter het verhaal van cliënte en oordeelde:

De behandelend arts heeft […] aangegeven dat faciale feminisatie voor [eiseres] belangrijk is in het kader van de passabiliteit en het psychosociale en economisch functioneren van haar als vrouw en heeft in dat kader het behandelplan met de gezichtsoperatie voorgesteld. De aanvraag vermeldt bovendien ook expliciet de instemming van het genderteam van het VUmc met de voorgestelde behandeling.”

“Op grond van het voorgaande kan in rechte worden uitgegaan van de indicatie van de behandelend arts dat de aangevraagde gezichtsoperatie zal leiden tot een passabiliteits-verbetering bij [eiseres].”

Bijstand slachtoffer van stalking

In deze zaak ging het om een vrouw wiens ex-vriend haar stalkte. Echter stalkte hij niet alleen haar, maar ook haar ouders. We hadden eerst een civielrechtelijk contactverbod tegen hem aangevraagd en verkregen. Toen dit echter niet genoeg bleek te zijn hebben we ons ook gesteld als haar advocaat in de strafzaak. We hebben toen de officier verzocht om een gedragsmaatregel op te leggen en deze ook dadelijk uitvoerbaar te verklaren.

Dit houdt in dat zodra hij contact zoekt met cliënte en haar ouders, hij aangehouden kan worden en 14 dagen moet zitten. Dit is ook dadelijk uitvoerbaar verklaard. Dat betekent dat deze maatregel al gaat lopen, ongeacht een ingesteld hoger beroep. Verder hebben we namens haar een schadevergoeding gevraagd en verkregen.

Vrijspraak voor diefstal met braak

In deze zaak ging het om een behoorlijk aantal feiten. Het merendeel had cliënt bekend en is hij ook voor veroordeeld. Bij één was echter iets opmerkelijks aan de hand. Wat was er aan de hand?

Er is ingebroken in een schuur en hiervan zijn camerabeelden. Foto’s van deze beelden (zogenaamde “stills”) zijn gevoegd in het dossier. Op deze stills valt niets te zien. Twee verbalisanten (politieagenten) verklaren echter dat ze 100% zeker zijn dat ze mijn cliënt herkennen op de beelden. Nu de foto’s zeer vaag zijn, vraag ik de beelden op, die ik ook krijg. Op deze beelden valt werkelijk niets te zien.

Ik heb vervolgens de beelden getoond op zitting aan zowel de officier van justitie als de rechtbank. De Rechtbank maakte vervolgens korte metten met de verklaringen van de agenten en oordeelde:

 

“De rechtbank is van oordeel dat de camerabeelden, zoals deze zich in het dossier bevinden en zoals ter terechtzitting getoond, van onvoldoende kwaliteit zijn om tot een betrouwbare herkenning van verdachte te kunnen komen. De camerabeelden zijn onvoldoende helder en scherp en de personen op de beelden bevinden zich op een aanzienlijke afstand van de camera, waardoor er onvoldoende specifieke kenmerken van deze personen zijn te onderscheiden.”

Cliënt werd vrijgesproken voor dit feit.

Conclusie

In al deze zaken is de meerwaarde van onze rechtsbijstand onmiskenbaar aanwezig. Het zijn zaken die een behoorlijke impact hebben gehad op het leven van onze cliënten. Zonder adequate rechtsbijstand is het nog maar de vraag of zij hun gelijk hadden gehaald in deze zaken. Het is hierom dat ook wij werken op basis van gefinancierde rechtsbijstand, maar ook hierom dat wij vrijwillig een bijdrage leveren aan rechtswinkels, zoals de Rechtswinkel Hilversum, en dat wij een (thans digitaal) inloopspreekuur hebben.

 

Zaken zoals deze zijn er talloos bij alle advocaten in Nederland die zich met hart en ziel inzetten voor hen die het niet zelfstandig kunnen. De waarde van goede rechtsbijstand kan hierin niet onderschat worden.

Mocht u nu zitten met een juridisch probleem. Schroom dan niet om contact op te nemen. Wij zijn een advocatenkantoor gevestigd in Bussum (Het Gooi) en zijn dagelijks bereikbaar via 035 69 44 8 33 of via info@hameradvocaten.nl.

Vluchten kan niet meer (bij noodweer)
bord door Moshe