Afgelopen week heeft de advocaat-generaal bij Hoge Raad een mooie conclusie geschreven over medeplegen. In essentie is de advocaat-generaal degene die de Hoge Raad adviseert hoe een bepaalde zaak te beslissen. Dat doet hij in een conclusie
In deze conclusie (die je hier kan vinden) gaat het over een verdachte die door het hof is de verdachte veroordeeld voor medeplegen. Maar wat houdt medeplegen nou in en hoe besluit de rechter wanneer iemand een feit medepleegt?
Er zijn 4 verschillende deelnemingsvormen in het strafrecht: medeplegen, doen plegen, uitlokken en medeplichtigheid. Medeplegen en medeplichtigheid worden vaak door elkaar gehaald. Het verschil tussen deze vormen ziet op de bijdrage van de verdachte. De Hoge Raad heeft toegelicht in het Overzichtsarrest dat medeplichtigheid een soort ondersteuning aan de dader vereist, terwijl medeplegen een daadwerkelijke bijdrage vereist. Daarnaast staat op medeplegen een hogere straf dan op medeplichtigheid, voor medeplichtigheid krijgt iemand maximaal 2/3 van de maximum straf, terwijl voor medeplegen de gehele maximum straf gegeven kan worden.
Medeplegen wordt in juridische termen gedefinieerd in artikel 47 van het Wetboek van Strafrecht als een samenwerking van twee of meerdere personen om een strafbaar feit te plegen. Om deze deelnemingsvorm te kunnen bewijzen moet er sprake zijn van een voldoende nauwe en bewuste samenwerking tussen de verdachten. Dit wordt beoordeeld aan de hand van de concrete omstandigheden van het geval, de Hoge Raad heeft hiervoor een kader gegeven in het Overzichtsarrest medeplegen. De Hoge Raad bepaalt in rechtsoverweging 2.2.2 van dat arrest dat de rechter dit moet beoordelen aan de hand van: de intensiteit van de samenwerking, de onderlinge taakverdeling, de rol in de voorbereiding, de uitvoering of de afhandeling van het delict en het belang van de rol van de verdachte, de aanwezigheid op belangrijke momenten en het niet terugtrekken. De Hoge Raad benadrukt dat het niet distantiëren geen grote betekenis toekomt, het gaat namelijk om de daadwerkelijke bijdrage aan het delict. Het gaat dus bij elke casus om de concrete omstandigheden van het geval.
Terug naar de casus, op 9 september heeft de Hoge Raad besloten dat het Hof terecht had geoordeeld dat er sprake van medeplegen was. De verdachte had samen met een andere persoon bij een woning ingebroken, waar ze verschillende sieraden gestolen hebben. De verdachte wist dat de mede verdachte van plan was om de woning te gaan beroven, hij is samen met hem op de scooter gestapt naar de woning, vervolgens heeft hij samen de scooter verstopt waarna ze samen naar de woning zijn gelopen, waar hij vervolgens een steen aangaf waarmee een ruit is ingegooid. Vervolgens heeft de verdachte de gehele tijd buiten gestaan en heeft het huis dus niet betreden. Na de roof hebben de jongens de scooter opgehaald en vervolgens samen de sieraden verkocht en verdachte heeft €50 gekregen hiervoor. De vraag is nu of hier sprake was van medeplegen of niet.
De advocaat-generaal meent dat de middelen tegen het arrest falen en dat het oordeel van het Hof in stand gehouden dient te worden.
Dat betekent dat de advocaat-generaal het eens is met de overwegingen van het hof en hier in meegaat. Het hof heeft overwogen dat de verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan medeplegen. Het buiten op de wacht staan wordt gezien als een medeplegingshandeling, maar in de casus was de verdachte enkel buiten aan het wachten en stond uitdrukkelijk niet op de wacht. Het feit dat dit over het algemeen meer kan worden gezien als medeplichtigheid betekent niet dat er geen andere manieren zijn om medeplegen te bewijzen. Aangezien verdachte wist dat ze de woning gingen beroven, kan dit worden gezien als een bijdrage aan de verwezenlijking van het vooraf bepaalde plan. Hieruit kan een nauwe en bewuste samenwerking worden aangenomen. Dit wordt benadrukt door het feit dat de verdachte samen met de andere persoon op de scooter kwam aanrijden, deze hebben ze vervolgens samen verstopt. Ook zijn ze samen de sieraden gaan inleveren. Aan de hand van deze omstandigheden heeft het Hof aangenomen dat er sprake was van een vooropgezet plan om gezamenlijk in te breken. Dit toont allemaal aan dat er toch sprake was van een nauwe en bewuste samenwerking ondanks dat de verdachte enkel buiten heeft staan wachten zonder daadwerkelijk op de uitkijk te staan.
De advocaat-generaal heeft in dit arrest verder uitgewerkt hoe medeplegen gekwalificeerd kan worden en wat de concrete feiten en omstandigheden waren in dit geval waardoor medeplegen kon worden aangenomen. In iedere casus zal gekeken moeten worden door de rechter of er sprake is van een nauwe en bewuste samenwerking tussen de verdachten, aangezien dit dus maatwerk is, is er geen schema om te bepalen wanneer er deelgenomen wordt, enkel de gegeven factoren die afgewogen moeten worden. Zoals vaak het geval is in het strafrecht, hangt het dus allemaal af van de omstandigheden van het geval.
Op ons kantoor hebben Michiel Schimmel, Kicky Hamer en Thyrsa Buskop veel ervaring met allerlei soorten strafzaken. U kan gerust en geheel vrijblijvend contact met hen opnemen via 035 69 44 8 33.
