Dit is een algemene blog, die gaat over wat u kunt doen wanneer u bent uitgenodigd voor een verhoor bij de politie. In deze blog zal ik ingaan op hoe zo’n verhoor er aan toe gaat en wat een advocaat voor u kan betekenen. Het eerste verhoor bij de politie is doorgaans een belangrijk moment in uw strafzaak. Immers, het kan zo zijn dat een officier twijfelt over al dan niet vervolgen. Als u dan plots een bekennende verklaring aflegt terwijl er nauwelijks bewijs is, kan dit in uw nadeel werken. Anderzijds kan het zo zijn dat u “tegen de klippen op” ontkent; dit is doorgaans ook niet in uw voordeel.
Als u wordt ontboden (uitgenodigd) voor verhoor, ontvang u een brief van de politie waarin staat hoe laat en waar u moet verschijnen. Bij de uitnodiging hoort een folder te zitten. In deze folder wordt beschreven wat uw rechten zijn. Lees deze folder goed door. Zodra u de uitnodigingsbrief ontvangt, en u heeft nog geen advocaat, adviseer ik u om per omgaande contact te zoeken met een advocaat. Goed om te weten, wanneer u u niet kunt op de genoemde datum, is het verstandig om direct contact te zoeken met de desbetreffende agent om uitstel te vragen. Hebt u een advocaat, die u bijstaat, dan kan uw advocaat dit ook regelen.
Helemaal niet reageren kan onverstandig zijn. Want reageert u niet, dan loopt u het risico dat u aangehouden wordt. Dan kan het zomaar zijn dat dat u tijdelijk wordt vastgezet in het politiebureau. In dat geval heb u waarschijnlijk wel recht op een advocaat die u niet zelf hoeft te betalen.
Als u eenmaal bent aangekomen op het politiebureau, bestaat de kans dat de politie uw identiteit wenst vast te stellen. Dit doet de politie door het afnemen van vingerafdrukken en het maken van een foto. Kort geleden heeft de Hoge Raad een arrest gewezen. Het ging in dit arrest om de vraag of u verplicht bent mee te werken. (Een link naar het arrest treft u hier aan.) De Hoge Raad stelt in dit arrest:
“Op grond van art. 55c, tweede en derde lid, Sv komt – onder de in die bepaling gestelde voorwaarden – aan de ambtenaren als bedoeld in art. 55c, eerste lid, Sv onder meer de bevoegdheid toe vingerafdrukken te nemen van een verdachte met het oog op het vaststellen van zijn identiteit. Anders dan bijvoorbeeld art. 29c Sv – het nadien vernummerde en in de onder 3.2.3 weergegeven wetsgeschiedenis genoemde art. 29a Sv dat ziet op de rechterlijk ambtenaar – houdt art. 55c, tweede en derde lid, Sv niet in dat door, kort gezegd, opsporingsambtenaren een bevel tot medewerking aan de verdachte wordt gegeven. Wel kan de verdachte worden gedwongen de feitelijke toepassing van deze bevoegdheid te dulden. Dit sluit aan bij de wettelijke regeling van de voorheen bestaande bevoegdheid tot het nemen van vingerafdrukken van art. 61a, eerste lid onder b, (oud) Sv en de daarop betrekking hebbende, onder 3.2.4 weergegeven wetsgeschiedenis. Art. 55c, tweede en derde lid, Sv houdt derhalve geen wettelijke verplichting tot medewerking in.
Gelet op het vorenstaande vindt de aan het middel ten grondslag liggende opvatting dat art. 55c, tweede en derde lid, Sv voor de verdachte of veroordeelde een verplichting bevat tot medewerking aan het nemen van vingerafdrukken, hem opgelegd krachtens het Wetboek van Strafvordering, geen steun in het recht. Het niet-medewerken aan het afnemen van vingerafdrukken op basis van art. 55c, tweede en derde lid, Sv is derhalve niet een gedraging die strafbaar is gesteld bij art. 447e Sr.”
Al met al hoeft u dus niet mee te werken, maar de politie kan u dan wel dwingen. Hoe dit te werk zal gaan is niet duidelijk, maar fijn zal het niet zijn. Wijsheid is om te vragen of volstaan kan worden met het tonen van een geldig identiteitsbewijs. Nog meer wijsheid is om een advocaat hierover te raadplegen en hem te vragen wat nu wel en niet is toegestaan, waaraan u al dan niet de medewerking weigert en welke gevolgen het niet meewerken vermoedelijk zal hebben.
Overigens is het meewerken aan een verzoek van de politie iets anders dan wat er in artikel 29c Wetboek van Strafvordering staat vermeld. In dat artikel is bepaald dat je wel moet meewerken als een rechterlijk ambtenaar (zoals een officier van justitie) je een bevel geeft. Het is dus van belang wie u een bevel tot medewerking geeft.
Als uw identiteit al dan niet is vastgesteld (op welke manier dan ook), zal het verhoor beginnen. U zit dan doorgaans in een ruimte met één of twee verbalisanten. Zij zullen u eerst mededelen dat u niet tot antwoorden verplicht bent. Daarna beginnen ze met het stellen van vragen.
Het eerste gedeelte van het verhoor is doorgaans het “sociale” verhoor. Hierin worden u vragen gesteld over onder andere uw persoon, uw inkomen en schulden en uw middelengebruik. Hoewel de politie u mee kan delen dat deze vragen niet over de zaak gaan, hoeft dit niet altijd juist te gaan. Als u verdacht wordt van een fraudedelict en u krijgt allerlei vragen over uw bankrekening in het sociale verhoor, zal dit doorgaans een link naar de verdenking hebben. Wees aldus op uw hoede in het sociale verhoor. Wat u daarin zegt, kan als bewijsmiddel tegen u gebruikt worden.
Na het sociale verhoor, begint dan het “zakelijke” verhoor. Hierin krijgt u de meer specifieke vragen over de verdenking waarvoor u uitgenodigd voor het verhoor bent. Dit kan bij sommige verdenkingen (o.a. hennep- of sociaal zekerheidgerelateerde zaken) een lang verhoor zijn. Wees hierop voorbereid. Schroom ook niet om tijdens het verhoor om een plaspauze of iets te drinken te vragen.
Aan het einde van het verhoor wordt u gevraagd of u het verhoor wenst door te lezen en/of te tekenen. Ik adviseer u doorgaans wel het verhoor door te lezen en, indien er onjuistheden staan, dit op te merken en te laten wijzigen. Het is immers uw verklaring. Artikel 29a lid 2 Wetboek van Strafvordering bepaalt dan ook:
“De verklaringen van de verdachte, in het bijzonder die welke een bekentenis van schuld inhouden, worden in het proces-verbaal van het verhoor zo veel mogelijk in zijn eigen woorden opgenomen. De verklaring van de verdachte, wordt zo volledig mogelijk weergegeven en voor zo veel mogelijk in vraag- en antwoordvorm.”
U bent niet verplicht om voor akkoord te tekenen. Wel zullen de verbalisanten op ambtseed (of belofte) tekenen. Indien de verbalisanten tekenen, zal de rechter de inhoud van het verhoor, behoudens contra-indicaties, doorgaans voor juist aannemen. Reden voor u om alle bladzijde van uw verklaring te tekenen zijn onder andere dat als u later een verklaring van uw verhoor ontvangt, waarop uw handtekening niet staat, , althans pagina’s zonder handtekening, u gemotiveerd kunt stellen dat dit niet uw verhoor is.
De lastigste vraag is: wat u moet verklaren? Een advocaat kan u hier slechts over adviseren als hij met u gesproken heeft. In zijn algemeenheid is hier weinig over te zeggen. Vaak is het handigst om te zwijgen, maar bij sommige verdenkingen, zoals witwassen of een zaak waar er een zelfverdedigingsverweer gevoerd wordt, kan het verstandig zijn om te spreken. Het hangt dus van vele factoren af.
Als u uitgenodigd bent voor een verhoor, zult u zelf een advocaat moeten zoeken en betalen. Bij ons op kantoor behandelt Michiel Schimmel de strafzaken. Als u vooraf vraagt om de kosten, komt u niet tot verrassingen achteraf te staan. De kosten zijn natuurlijk afhankelijk van de aard van de zaak. Een verhoor van meerdere dagen zal u meer kosten dan een verhoor van een uurtje. Bij ons is het vaak mogelijk om vooraf een maximumprijs af te spreken. Indien de zaak geseponeerd wordt, of indien u later vrijgesproken wordt, kan het zo zijn dat u recht hebt op vergoeding van uw advocaatkosten. Ook dat regelt ons kantoor voor u.
De advocaat doet een aantal dingen in een verhoor. Het belangrijkste is alleen al de fysieke aanwezigheid. Als er een advocaat bij het verhoor zit, zal een verbalisant zich sneller aan de regels houden en geen ontoelaatbare druk zetten. Ik gebruik graag het voorbeeld van een politieagent naast het stoplicht. Zodra de politieagent er staat, rijden er vaak minder mensendoor rood. Wij hebben het recht de politie erop te wijzen als u een vraag niet begrijpt of als er te veel druk op u wordt gezet.
Verder kunt u tijdens het verhoor om een onderbreking vragen om te overleggen met een advocaat. Zeker als onduidelijk is waar de zaak over gaat, kan dit fijn zijn. Op die manier kunt u tijdens uw verhoor beter uw positie bepalen.
at Wat uw advocaat op dat moment, tijdens uw verhoor nog meer doet, is meeschrijven met alles wat er gevraagd en geantwoord wordt. Op deze manier kunt u zich focussen op de vragen. Bij het opstellen van uw verklaring kunnen wij de onjuistheden uit de schriftelijke vastlegging filteren. Omdat de advocaten van ons kantoor vastleggen wat u precies gezegd heeft, kunnen wij goed beargumenteren aan de politie als zij iets opgeschreven heeft wat u anders gezegd hebt.
Verder neemt een advocaat u op alle mogelijke manieren in bescherming. De advocaat maakt bijna dagelijks verhoorsituaties mee en heeft een uitstekend fingerspitzengefühl wat een agent al dan niet mag. Dit zorgt ervoor dat u optimaal beschermd bent.
Het is bijna altijd verstandig een advocaat mee te nemen naar een verhoor. Indien u uitgenodigd bent op het politiebureau, is het wel wijsheid zo snel mogelijk een advocaat te bellen en niet tot het laatste moment te wachten. Een juiste procespositie kan u later veel problemen voorkomen. Heeft u een strafrechtadvocaat nodig hebt, dan kunt u het beste mailen naar michiel@hameradvocaten.nl of bellen naar 035 69 44 8 33.
